Narrated Umm 'Atiyyah : The Messenger of Allah (ﷺ) prohibited us to wail.

(3127) Ümmü Atiyye'den demiştir ki:

f2301

Rasûlullah (s. a) bizi (ölüm karşısında) yüksek sesle ağlamaktan nehyetmiştir."
Açıklama

Niyaha: Türkcede ağıt demektir. Bu hadis-i şerif ölü için onun iyiliklerini saya saya
yüksek sesle ağlamanın haram olduğunu ifade etmektedir. Günahlardan dolayı
ağlamaksa ibadettir. Ölüm karşısında feryadü figan ederek ağlamanın yasak olduğuna
dair pek çok hadis-i şerif vardır. Peygamber (s. a) kadınlardan bey'at aldığı zaman
(ölüm karşısında), feryad-ü figan etmemeleri için de bey'at almıştı. Kadınlar Ey
Allah'ın Rasûlü biz cahiliyyet devrinde ağıtlara iştirak ederdik, şimdi de iştirak ede-
bilir miyiz?" diye sordular da (Hz. Fahr-i Kâinat) islâm'da ağıtlara katılmak yoktur,

[23U ..

buyurdu. "Ümmetimde cahiliyyet adetlerinden kalma dört şey vardır ki onları
terk edemezler. (Bunlar) Asaleti ile öğünme, neseblere ta'n, yıldızlara yağmur isteme
ve ağıttır.

Yasçılık eden kadın, ölmeden önce tevbe etmezse kıyamet gününde üzerinde

f2321

katrandan bir elbise ve uyuzlu bir gömlek olduğu halde (kabrinden) kaldırılır."

"Ölü üzerine feyradû figan etmek, cahiliyyet devrinin adetidir. Gerçekten ölü üzerine



feryada figan eden bir kadın, tevbe etmeden ölürse,, üzerinde katrandan bir gömlek ve

f2331

onun üstünde de ateşten bir gömlek bulunduğu halde kıyamet günü diriltilir."
Bu mevzuda Müslim'in rivayet ettiği şu hadis-i şerif, ölü üzerine feryadü figanın
yasaklanmasının geçirdiği safhaları açıklama yönünde, ayrı bir önem taşır: "Ey
peygamber! Sana mü'min kadınlar gelerek Allah'a şirk koşmayacaklarına... ve sana asi

[2341 '

olmayacaklarına söz verirlerse, onlarla bey'atlas." âyeti nazil olunca Rasûlullah
(s.a)'m kadınlardan aldığı bey'atta fer-yadü figanla ağlamamak da vardı. Ben:
"Ya Rasûlullah, yalnız fülan oğulları ailesine yapılacak ağıt müstesna, çünkü onlar
cahiliyye döneminde benim ağıtıma katılmışlardı. Binaenaleyh benim de onların
ağıtına katılmam gerekir. Öyle değil mi?" dedim. Bunun üzerine Rasûlulah (s. a)

[235]

"Peki filan oğullarına yapılacak ağıt müstesna olsun." buyurdu.

Müslim'in bu hadisi hakkında İmam Nevevî, "Bu hadis, ölüm karşısında sesli bir
şekilde ağlama konusunda sadece Hz. Ümmü Atıyye'ye ruhsat verildiğine
hamledilmiştir. Sari hazretleri hadisin umum manasından dilediğini tahsis edebilir."
[2361

diyor. İmam Nevevî'nin bu sözüne itiraz edenler olmuştur.
Ölüm karşısında yüksek sesle ağlamaya izin veren bu gibi hadis-i şeriflere bakarak,
Malikilerden bazıları ölüm karşısında feryadü figanla ağlamanın caiz olduğuna kail
olmuş: "Haram olan niyfiha, cahili yet devrindeki gibi başını saçını yolarak
yapılandır." demişlerse de, doğrusu niyâha, yani ölünün arkasından bağıra çağıra, yas
tutup ağlamak, mutlak surette haramdır. Alimlerin yolu budur.

Aynî diyor ki: "Bu hususta en güzel ve en doğru cevap şudur: Niyâha hususundaki
nehiy, evvela tenzih için varid olmuştur. Bilahare kadınların Peygamber (s.a)'e
beyatları tamam olunca niyâha haram kılınmıştır. Şu halde hadislerde zikri geçen
kadınlara verilen izin, birinci hale tesadüf etmiş, demektir. Sonra niyâha haram

f2371

kılınmış ve bu hususta bir çok hadislerde şiddetli tehditler varid olmuştur."