Narrated 'Aishah: I swear by Allah, the Messenger of Allah (ﷺ) prayed in the mosque over the two sons of al-Baida': Suhail and his brother.

(3190) (Hz.) Aişe'den demiştir ki:

"Allah'a yemin olsun ki Rasûlullah (s. a) Beyza'nm iki oğlunun (yani) Süheyl ile

f4691

kardeşinin cenaze namazlarını mescitte kıldı."
Açıklama

Bu hadis-i şerif, cenaze namazını mescitte kılmanın caiz olduğunu söyleyen İmam
Şafiî ile İmam Ahmed, İshak ve Maliki âlimlerinden İbn Habib'in delilidir. İmam
Malik ile Ebû Bekr es-Sıddık, Ömer, Aişe ve Peygamber Efendimizin diğer
hanımlarının da bu görüşte oldukları rivayet edilmiştir. Fıkıh ulemasının pekçoğu da
bu görüştedir.

Nitekim Said b. Mansur'un rivayet ettiği, Hz. Ebû Bekr'Ie Ömer'in cenaze
namazlarının mescitte kılındığını ifade eden hadis-i şeriflerle İbn Ebî Şeybe'nin, Hz.
Ömer'in Ebû Bekir'in cenaze namazını mescidde kıldığını ifade eden hadis-i şerifler de
bu görüşü teyid etmektedir. İmam Ebû Hanife (r.a) ile İbn Zi'b ve İmam Malik'in
meşhur olan görüşüne göre cenaze namazını mescidde kılmak mekruhtur.
Delilleri ise "Cenaze namazını mescidde kılan kimseye bir şey yoktur." mealindeki
3191 numaralı hadisi şeriftir. Bu görüşte olan mezkur âlimlere göre, mescidler, farz
namazlar ile farz namazlara tabi olan namazları ve nafile namazları kılmak, zikretmek
ve ilim öğrenmek için yapılmışlardır. Cenazenin mescide sokulması ise mescidin
cenazeden çıkacak kan ve benzeri pisliklerle kirlenmesine yol açacağından, cenaze



namazının mescidde kılınması mekruhtur. Kudûrî şerhi, Lübab'da açıklandığına göre,
Hanelilere göre, cenaze namazının mescidde cemaatle kılınması mekruhtur.
Zahirürriva-ye'ye göre, bu mevzuda cenazenin mescid içinde olması ile dışında olması

r4701

arasında da bir fark yoktur.

Bu görüşte olan âlimlere göre, Rasûl-ü Zîşan Efendimizin el-Beyza (r.ha)' nm
oğullarının cenaze namazını mescidde kılması, özel bir olaydır. Bu bakımdan hükmü
tüm müslümanlara şâmil değildir. Çünkü Hz. Beyza'nm oğulları vefat ettikleri zaman,
Hz. Peygamber mescidde itikafta bulunuyordu.

İbn Abidin, bu gibi mazeretlerin bulunması halinde, cenaze namazını mescitte
kılmakta asla kerahet olmadığını söylerken, İmam Tahavî de cemaatin bir kısmının
mescidde bir kısmının da cenaze ile birlikte mescidin dışında bulunması halinde
bunun, caiz olduğunu şemsü'l-eimme'den iletmiştir. Nitekim bir önceki hadisin
şerhinde açıklamıştık.

Özürsüz olarak cenaze namazını mescidde kılmak mekruh olduğu halde, Hz.
Peygamberin bazı cenaze namazlarını mescidde kılması, bunun kerahetle caiz
olacağını öğretmek istemesiyle açıklanabilir. Nitekim Beyza'nm oğullarının cenaze
namazını da bu maksatla mescidde kılmaş olabilir. Binaenaleyh, Hz. Peygamber'in bu
cenaze namazlarını mescidde kılması bu namazların mekruh olmasına mani değildir.
Eğer cenaze namazını mescidde kılmak sünnet olsaydı, bu ashab-ı kiram arasında
yerleşmiş olacağından, onların Hz. Aişe'nin Hz. Sa'd b. Ebî Vakkas'm cenazesinin
mescidde kılınması isteğine karşı çıkmamaları gerekirdi. Ayrıca 3189 numaralı
hadisin şerhinde ifade ettiğimiz gibi, Hz. Aişe'-nin cenaze namazının mescitte
kılınmasının caiz olduğuna örnek olarak .sadece Hz. Beyza'nm oğullarını
gösterebilmiş olması da Hz. Peygamber devrinde cenaze namazlarının genellikle
mescid dışında kılındığını ve sünnet olan uygulamanın da bu olduğunu gösterir.
Hz. Ebû Bekir ile Ömer'in cenaze namazlarının mescidde kılındığına, dair olan
rivayetlere gelince, bu hadislerde cenazelerin mescidin içinde bulunduğuna dair bir
ifade yoktur. Cenazelerin dışarıya konularak namazlarının içeride kılınmış olması
ihtimali olduğu gibi, bu iki halife üzerine Hz. Peygamberin hanımlarının da namaz
kılmalarına imkân vermek için, özel olarak onların cenazelerini mescide sokup

[471]

namazlarının orada kılınmış olması ihtimali de mevcuttur.