'Abd al-Wahhab al-Thaqafi did not mention the name of Abu Sa'id. Hammad b. Salamah said: From al-Jariri, from Abu al-'Ala', from the Prophet (ﷺ).

Abu Dawud said: The hearing of this tradition by Hammad b. Salamah and Thaqafi is of the same nature.

(4568) Muğira b. Şû'be (r.a) den; şöyle demiştir:

Hüzeyl kabilesinden bir adamın nikâhı altında iki kadın vardı. Bunlardan birisi

[İMİ

öbürüne bir direk (kaim bir sopa) ile vurdu ve onu öldürdü. Taraflar mes'eleyi
Rasûlullah'a getirdiler.
Adamlardan birisi:

"Bağırmayan, yemeyen, içmeyen ve ağlamayan bir kimse (cenin) için nasıl olur da
diyet öderiz?!.." dedi.
Rasûlullah (s.a.v):

[182]

"Bedevilerin seçili konuşmaları gibi mi konuşuyorsun?!" buyurup Gurreye

083] '

hükmetti ve onu kadının âkılesine yükledi.

The Prophet (ﷺ) said: If anyone eats food and then says: Praise be to Allah Who has fed me with this food and provided me with it through no might and power on my part, he will be forgiven his former and later sins. If anyone puts on a garment and says: Praise be to Allah Who has clothed me with this and provided me with it through no might and power on my part, he will be forgiven his former and later sins.

(4570) Misver b. Mahreme'den; şöyle demiştir:

Ömer fr.a) halkla, kadının çocuk düşürmesi konusunu istişare etti. Muğira b. Şu'be:
"Rasûîullah'm onun için ğurreye; bir köle veya cariyeye hükmettiğine şâhid oldum"
dedi.
Ömer:

"Sana şahitlik edecek birisini getir" dedi. Urve de Muhammed b. Mes-leme'yi getirdi.

[İ85]

Harun: "Onun için- yani adamın karısının karnına vurduğuna- şâhitlik etti" dedi.
[1861

Ebû Davud söyle der;

"Ebu Ubeyd'den bana ulaştı ki, çocuk düşürmeye İmlâs denilir. Çünkü kadın onu
doğum vaktinden önce kaydırır (atar.) Elden ve başka bir şeyden atılan herşeye:

087]

"Melisa=kaydı" denilir."

Once the Messenger of Allah (ﷺ) was brought some garments among which was a small cloak with a border and black stripes. He said: Whom do you think to be more deserving for it ? The people kept silence. He said: Bring Umm Khalid. The she was carried to him and he put it on her, saying: Wear it out and make it ragged twice. Then he went on looking at red or yellow marks on it, and said: This is sanah, sanah, Umm Khalid. It means beautiful in the language of the Abyssinians.

The clothing which the Messenger of Allah (ﷺ) liked best was shirt.

(4575) Câbir b. Abdillah (r.a) den; şöyle demiştir:

Hüzeyl kabilesinden iki kadından birisi öbürünü öldürdü. Her birinin

kocası ve çocuğu vardı.

Rasûlullah (s.a.v) öldürülen kadının diyetini, öldürenin âkılesine yükledi. Kocasını ve
oğlunu muaf tuttu. Öldürülenin âkılesi:
"Onun mirası bizim mi?" dediler.
Rasûlullah (s.a.v):

[193]

"Hayır, onun mirası kocasının ve oğlunun olur" buyurdu.

No clothing was dearer to be Messenger of Allah (ﷺ) than shirt.

(4576) Ebû Hûreyre (r.a) den; şöyle demiştir:

Hüzeyl kabilesinden iki kadın dövüştüler. Birisi öbürüne bir taş atıp Öldürdü. Taraflar
meseleyi Rasûlullah'a getirdiler. Rasûlullah (s.a.v) ölen kadının karnındaki bebeğinin
diyetini bir köle veya cariye olarak gurre; kadının diyetini de, katilin âkılesine
hükmetti. Öldürülen kadının mirasını oğluna ve onunla birlikte olanlara verdi.
Bunun üzerine, Hamel b. Mâlik b. Nâbiğa el-Hûzelî:

"Yâ Rasûlellah! Yemeyen, içmeyen, konuşmayan, ağlamayan bir ceninin diyetini nasıl
öderim?! Böyleleri heder sayılır" dedi. Rasûlullah (s.a.v):
Onun seçili konuşmasından dolayı:

[1941

"Bu kâhinlerin kardeşlerindendir" buyurdu.

The sleeve of the shirt of the Messenger of Allah (ﷺ) came to the wrist.

(4578) Abdullah b. Büreyde, babasından şöyle rivayet etti: Bir kadın başka birisine taş
atıp (karnındaki bebeği) düşürdü. Mesele Rasûlullah (s.a.v) e arzedildi. Rasûlullah
(s.a.v) çocuk için beşyüz koyuna hükmetti ve o gün taş atmayı yasak etti. Ebû Davud
şöyle der:

Hadis böyle, "beşyüz koyun" şeklindedir. Ama doğrusuyuz koyundur. Abbas böyle

£1961

(beşyüz koyun) dedi. O bir vehmdir.

The Messenger of Allah (ﷺ) distributed outer garments with full-length sleeves but did not give Makhramah anything. Makhramah said: Go with us to the Messenger of Allah (ﷺ). So I went with him and he said: Enter and call him for me. I then called him. He came out to him and he had an outer garment with full-length sleeves over him from those garments. He said: I kept it for you. He looked at it, meaning Makhramah according to the addition of Ibn Mawhab. The agreed version then says: He said: Makhramah was pleased. Ibn Qutaibah said: From Ibn Abi Mulaikah, but he did not name it.

(4579) Ebû Hureyre (r.a) den; şöyle demiştir:



Rasûlullah (s.a.v) Cenin hakkında gurre; köle, cariye, at veya katır ile hükmetti.
Ebû Davud şöyle der:

Bu hadisi Hammad b. Seleme ve Halid b. Abdullah, Muhammed b. Amr'dan rivayet

£1971

etmişler, "at veya katır" kelimelerini zikretmemişlerdir.

The Prophet (ﷺ) as saying: If anyone wears a garment for gaining fame, Allah will clothe him in a similar garment on the Day of Resurrection.

(4580) Şâ'bî'den şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Gurre beşyüz dirhem gümüştür."
Ebû Davud derki:

£1981

Rabîa: "Gurre elli dinar altındır" dedi.
Açıklama

Bu babdaki hadisler, beş ayrı sahabeden nakledilmektedir. Bunlar; Cabir b. Abdullah,
Muğira b. Şû'be, İbn Abbas, Bureyde ve Ebû Hureyre (Allah hepsinden razı olsun) dir.
Hadislerin hepsi, Huzeyl kabilesinden iki kadının biribirleri ile kavga edip, birisinin
hamile olan öbürüne vurup kadının ve bebeğinin ölümüne sebep olduğunda
birleşmektedirler. Ancak bir kısım rivayetlerde, katil olan kadının çadır direği vurduğu
bildirildiği halde 4578 numaradaki rivayette birşey attığı ve kadının bebeğini
düşürdüğü beyan edilmektedir. Ancak, Ebû Davud bu hadisteki bir hükme itiraz etmiş,
gurre olarak rivayet edilen beşyüz koyunun doğrusunun, yüz koyun olduğuna işaret
etmiştir.

Bir de, bazı hadislerde kavga edip biribirini öldüren kadınların aynı şahsın nikâhı
altında iki kuma olduğu bildirilirken, bazılarında bu cihet hiç anılmamış, birisinde ise
başka başka adamların karıları olduklarına dikkat çekilmiştir.

Taberânî'nin, Ebû Melih el-Huzelî'nin, babasından yaptığı rivayet daha tafsilatlıdır.
Taberânî'nin rivayeti şu şekildedir:

"Bizde Hamel b. Mâlik diye birisi vardı. Adamın; birisi Huzeyl, öbürü de Amir
kabilesinden iki karısı vardı. Huzeyl kabilesinden olan, çadır direğiyle Amir
kabilesinden olanın karnına vurdu. Kadının çocuğu düştü. Kocaları, vuran kadını
Rasûlullah'm yanma götürdü. Kadının İmran adındaki kardeşi de beraberlerinde idi.
Olayı Rasûlullah'a anlattılar. Rasûlullah:
"Diyetini verin" buyurdu.
İmran:

"Hiç yememiş, içmemiş bağırıp ağlamamış bir ceninin diyetini mi vereceğiz?!" dedi.
Rasûlullah (s.a.v):

"Sen bedeviler gibi secîli konuşmayı bırak. Buna, bir köle veya cariyenin değeri;

beşyüz dirhem veya bir at yada yüz yirmi koyun gerekir." buyurdu.

imran:

"Yâ Rasûlellah! Kadının iki tane oğlu var. Obanın ileri gelenleridirler, Annelerinin
ceremesini benden çok onlar çekmeliler" dedi.
Peygamber (s.a.v):

"Hayır kız kardeşinin ceremesini onlardan çok sen çekmelisin" buyurdu.
İmran:

"Benim verecek bir şeyim yok" dedi. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v) kadınların
kocası ve ölen ceninin babası olan ve Huzeyl kabilesinin zekâtlarını toplamakla
görevli bulunan Hamel b. Mâlik'e döndü ve:



"Ey Hamel! Sen çocuğun diyetini elindeki HuzeyFin zekâtlarından yüz yirmi koyun

£1991

alarak tahsil et" buyurdu. Hamel de öyle yaptı.

Taberânî'nin bu rivayeti olayı daha detaylı bir şekilde aksettirmektedir. Rivayetler

arasındaki küçük farkları olayın teaddüdüne bağlamak mümkündür.

Metinlerde Rasûlullah'm seçili konuşmayı men ettiği intibaını veren ifâdeler vardır.

Ama bu mutlak değildir. Kâhinlerin yaptıkları gibi, bâtıl fikirlerini doğru göstermek

için yapılan seciler yasaktır. Normal seci caizdir. Bizzat Rasûlullah seçili konuşma

yapmıştır.

Hadis-i Şerif, tüm rivayetleri ile, ana karnındaki ceninin düşmesine sebep olan kişiye
ğurre denilen bir cezanın gerektiğine delâlet etmektedir. Yine hadisin rivayetlerinde
gurre'nin; bir köle veya câriye, bir at, yüz koyun, beşyüz dirhem gümüş, elli dinar altın
olduğuna işaret vardır.

Gurre aslında atın alnındaki beyazlık, aydınlık manalannadır. Onun için bazı âlimler
bu kelimeyi, lügat mânâsının delâleti istikâmetinde değerlendirmişlerdir. Meselâ Ebû
Amr b. Alâ: "Gurre; beyaz köle veya cariyedir, beyaz olduğu için bu isim verilmiştir.
Siyahı kabul edilmez" der.

Ulemânın Cumhuruna göre gurre, diyetin yirmide biridir. Bu da beşyüz dirhem gümüş
veya o kıymette bir köledir. Diyetin gümüş karşılığı on ikibin dirhemdir, diyenlere
göre gurre, altı yüz dirhem gümüştür. Bu hüküm cenin erkek olması halindedir. Kız
olursa kadının diyetinin onda biridir ki, o da beşyüz dirhem gümüş eder. Çünkü
kadının tam diyeti, erkeğin diyetinin yarısıdır.

İmâm Şafiî'ye göre ceninin diyeti deveden ödenir ve beş devedir. Ancak bu develerden
ikisi hamile deve kıymetinde üçü de dört veya beş yaşma girmiş erkek deve
kıymetinde olacaktır.

Cenin için ödenmesi gereken diyet kendisinden miras olur. Yâni o bebeğin mirasçıları
gurre denilen o diyeti alırlar. Ancak ceninin düşmesine sebep olan kişi mirasçı olamaz.
Meselâ bir kimse hamile olan karısının karnına vursa ve bebek düşse, baba çocuk için
ödenen gurreden miras alamaz. Anne bizzat kendisi karnına vurarak veya ilaç içme
v.s. gibi bir yolla bebeğini düşürürse; bebek ölü olarak düşerse gurre gerekir. Diri
olarak düşer, sonra Ölürse tam diyet icâbeder. Bu diyet kadının âkılesince çocuğun
yakınlarına ödenir. Şüphesiz kadın buna mirasçı olamaz.

Düşen ceninden dolayı gurre gerekmesi için, ana karnında kaç aylık olması gerektiği
konusunda bir kayıt mevcut değil. Ancak, metinlerde; vücudunun bir kısmı
tamamlanan ceninin, tamamı tamamlanan cenin hükmünde olduğu ve
düşürülmesinden dolayı gurre gerektiği bildirilmektedir.

Şayet cenin bir darbe sonunda diri olarak düşer, bilâhere ölürse tam diyet gerekir.
Hadis-i Şerif, cenin için ödenmesi gereken diyetin, katilin âkılesi tarafından ödenmesi
icâbettiğine ve oğul ile kocanın âkile olmadığına delâlet etmektedir. Yine hadisten
anlıyoruz ki, bir kadının oğlu ve kocası varken âkılesi miras alamaz.
Hadisin bazı rivayetlerinde, bebeği düşen kadının kendisinin de öldüğüne işaret
edilmektedir. Ölen bu kadın içinde, bazı rivayetlerde katil kadının âkılesine diyet
yüklendiği, bir rivayette ise öldürüldüğü bildirilmiştir. Hattâbi; bu rivayetten başka,
katli söz konusu eden bir rivayet bulunmadığını söyler. Kaim odun ve iri taşı silâh
hükmünde sayıp ta bunlarla vuku bulan teammüden öldürmenin kısası gerektirdiğini
söyleyenlere göre, bunda hiçbir müşkil yoktur. Ancak Hanefıler, bu durumda, ölen
kadın için, âkılesine diyet yükleyen rivayeti tercih etmiş olacaklar ki, ölen anne için



tam diyet, bebeği için de beşyüz dirhem gurreye hükmetmişlerdir.
Bugün çokça yapılmakta olan kürtajların da çocuk düşürme hükmünde olması
gerektiği kanaatindeyiz. Kürtaj için zaruret yoksa hem izin veren anne baba hem de
kürtajı yapan doktor dinen mes'uldür. Fakat rahimdeki cenin henüz organları belli

r2001

olmayacak bir halde ise, hukuken diyet (gurre) gerekmez.

20. Mükâtebin Diyeti