I saw the Prophet (ﷺ) and Abu Bakr and Umar walking before the funeral.

(3602) Ebû Hureyre (ra)'den rivayet olunduğuna göre; Rasûlullah (s.a)'m şöyle
buyurduğunu duymuştur:

"Bedevinin köylü aleyhindeki şahitliği geçerli değildir."
Açıklama

Bedevi: Yerleşik hayata geçmemiş olan ve sürülerinin peşinde gezerek hayatını
göçebelikle geçiren kimselerdir. Metinde geçen köylüden maksat da, herhangi bir
yerleşim merkezine yerleşen kimselerdir.

Kıymetli müfessir Merhum Muhammed Hamdi Yazır efendinin dediği gibi; Arab'ın

[1151

göçebesine a'rabî, Türk'ün göçebesine de Türkmen denir.

En-Nihâye'de, "Bedevinin şahitliğinin mekruh kılınmasının sebebi, onun şer'i
hükümlerden habersiz oluşu ve şahit olduğu olayları gereği gibi kavrayamayışıdır"
denilmiştir.

Hattâbî bu hadisle ilgili şöyle bir açıklamada bulunmaktadır:

"Bedevilerin şahitliğinin mekruh sayılmasının sebebi şu olabilir: Bunlar şahitliğin
nasıl yapıldığını bilmezler ve şahitliği gereği gibi ifâ edemezler. Çünkü şahitlik
ederken, dengesiz konuşmayla ifadenin amacından saptırılmış olacağını bilmezler.
Müşahade ettikleri mesele ve olayları tesbit ve gerektiğinde hâkime intikal ettirmekten
âciz insanlardır. Ahmed b. Hanbel de böyle demiştir. Ahmed b. Hanbel'in
arkadaşlarından bir topluluk bu hadisle amel etmiştir. Mâlik ve Ebû Ubeyd de böyle
demişlerdir. Fakat âlimlerin ekserisi bunun şahitliğinin kabulüne hükmetmişlerdir. İbn
Reslân'm dediğine göre; bedevinin şahitliğinin geçerliliğine hükmeden âimler bu



hadisi, bedevilerden adaleti yani fasık olmadığı bilinmeyenlere ait olarak yorumlamış-
lardır. Genellikle bedevilerin adaleti bilinemez."

Sindi de Hattâbî'nin bu sözünü naklettikten sonra şöyle izah etmiştir: "Bir kavle göre
bu hadisin manası; bedevinin, şehirli aleyhinde şahitlik etmesinin uygun ve isabetli
olmamasıdır. Çünkü aralarında bir münasebet ve ilişki bulunmadığı için iftira şüphesi
duyulabilir. Bu kuşku nedeniyle uygun görülmemiştir. Ama bedevi onun lehine
şahitlik ederse kabul olunur. Diğer bir kavle göre mana şöyledir: Bedevi, şehirli
aleyhinde şahitlik işini üstlenmemelidir. Çünkü gerektiğinde bedeviyi bulmak kolay
değildir. Bir başka kavle göre bu hadisteki şahitlik, kişinin fakirliğinin ispatı hakkında
şahitliktir. Bu nevi şahitlikte şahidin inceleyici ve tecrübeli olması, dış görünüşe değil
meselelerin iç yüzüne nüfuz edebilecek kabiliyet ve dirayet sahibi olması
£1161

gerekir."

18. Süt Kardeşliği Hususunda Şahitlik Yapmanın Hükmü